Konwencja Krakowska

Kraków, październik 2022

Działając w porozumieniu na rzecz profesjonalizacji współpracy pomiędzy autorkami i autorami, tłumaczkami i tłumaczami oraz wydawcami i wydawczyniami na rynku książki, sygnatariusze i sygnatariuszki niniejszej Konwencji zobowiązują się przestrzegać poniższych zasad w duchu transparentności i wzajemności:

Zasada szacunku i lojalności

Strony będą się odnosiły do siebie z szacunkiem i lojalnością, tworząc wspólnie dzieło, jakim jest książka. Strony zachowają powściągliwość w komentowaniu współpracy w mediach społecznościowych. Twórcy i twórczynie o powstaniu nowej książki będą w pierwszej kolejności informowali dotychczasowe wydawnictwa.

Zasada szczerości i transparentności

Strony nie będą zrywały komunikacji i będą się wzajemnie uczciwie informowały o postępach prac, na bieżąco zawiadamiały o możliwych opóźnieniach, a także o wątpliwościach, mankamentach współpracy czy konkurencyjnych ofertach.
Autorzy i autorki będą informowali wydawcę o fakcie współpracy z innymi wydawnictwami, o innych umowach, które są w mocy w momencie podpisywania, a także o kolejnych, jeśli zostaną podpisane w czasie trwania umowy.
Wydawcy i wydawczynie będą informowały twórców i twórczynie o możliwych i planowanych działaniach promocyjnych; twórcy i twórczynie będą stawiali realistyczne wobec sytuacji rynkowej żądania promocyjne. Strony będą się angażowały w działania promocyjne i rzetelnie się o tym informowały.
Zasada wzajemności i symetrii w relacjach
Wszystkie działania stron powinny opierać się na zasadach wzajemności i symetrii w relacjach. W szczególności wzajemne będzie dotrzymywanie terminów umownych, poufności umów i ewentualne kary umowne.

SZCZEGÓŁOWE ZASADY WSPÓŁPRACY AUTORÓW I AUTOREK Z WYDAWCAMI

Uwagi ogólne

Prawo pierwszeństwa dla aktualnego wydawcy: wydawca ma prawo dowiedzieć się pierwszy o nowej książce autora.
Działania promocyjne – starania obu stron o rzetelne informowanie w trakcie działań promocyjnych o zaangażowaniu wszystkich stron.
Realistyczne żądania promocyjne twórców i twórczyń, ze strony wydawców pełna informacja o możliwych i planowanych działaniach promocyjnych.

Konstrukcja umów

Podpisywanie wyłącznie umów licencyjnych, a nie przenoszących prawa autorskie.
Jeśli umowa obejmuje prawa zależne, Autor/ka będzie za nie otrzymywać godziwe wynagrodzenie, czyli odpowiednie i proporcjonalne do zakresu udzielanych praw.
Czas przeznaczony na korektę autorską wyniesie nie mniej niż 2 dni za każdy arkusz tekstu.
Umowa powinna zawierać załącznik stanowiący spis działań promocyjnych, do których zobowiązuje się wydawnictwo: arkusz informujący o standardowych działaniach promocyjnych, które wydawca wykonuje przy każdej wydanej książce. W przypadku gdy plan promocyjny jest elementem oferty dla autorki/autora, plan ten stanowić powinien załącznik do umowy w całości.
Kary umowne i zasada poufności umowy powinny obowiązywać obie strony.
Określenie w umowie maksymalnej liczby spotkań autorskich związanych z promocją dzieła, w których autor/autorka weźmie udział bez honorarium (ale z pokryciem kosztów).

Zapisy dotyczące wynagrodzenia

Rozliczanie każdej z książek, na które podpisano osobne umowy, osobno.
Rozliczanie według procentu od stałej ceny okładkowej (detalicznej), lub od ceny zbytu opisanej w umowie jako określony procent ceny detalicznej.
W wypadku wyprzedawania niesprzedanych egzemplarzy: po cenie obniżonej, ale powyżej kosztów wytworzenia – autor/ka otrzyma honorarium w wysokości określonej umową; po cenie poniżej kosztów wytworzenia – autor/ka nie otrzyma wynagrodzenia, ale ma prawo pierwokupu. W przypadku decyzji o zniszczeniu nakładu, autor/ka ma prawo zakupu egzemplarzy za symboliczną złotówkę.

SZCZEGÓŁOWE ZASADY WSPÓŁPRACY TŁUMACZY I TŁUMACZEK Z WYDAWCAMI

Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury jako organizacja sygnatariuszka reprezentująca tłumaczy i tłumaczki literatury zobowiązuje się do edukowania członków i członkiń w zakresie dobrych praktyk we współpracy z wydawcami i wydawczyniami wymienionymi w preambule dokumentu. Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury przyjmuje opinie wydawnictw o członkiniach i członkach oraz członków i członkiń o wydawnictwach.

Konstrukcja umów

Licencja na przekład powinna mieścić się w przedziale 5–7 lat od przyjęcia przekładu. Długość licencji na przekład powinna być skorelowana z długością licencji na utwór oryginalny, a przedłużenie jednej powinno się wiązać z ustaleniem warunków przedłużenia drugiej.
Strony mogą uzgodnić dowolne terminy na przyjęcie przekładu i na wypłatę wynagrodzenia, niemniej od oddania przekładu do wypłaty wynagrodzenia nie powinno upłynąć więcej niż 90 dni.
Zaliczka w wysokości 25% szacowanego pełnego wynagrodzenia powinna być wypłacona w momencie podpisania umowy.
Korekta autorska powinna zostać przeprowadzona po redakcji tekstu oraz po pierwszej lub drugiej korekcie, co zagwarantuje spójność oraz najwyższą jakość ostatecznego tekstu. Czas na korektę autorską powinien wynieść nie mniej niż 1 dzień na arkusz. Tłumacz/ka będzie miał/a również wgląd w tekst w wersji przeznaczonej do druku.

Zapisy dotyczące wynagrodzenia

Honorarium za przekład powinno być odpowiednie i proporcjonalne do wykonanej pracy i zakresu udzielanej licencji, punktem odniesienia winny być wskaźniki, takie jak mediana stawek za arkusz według badania wynagrodzeń STL czy też mediana wynagrodzeń w branży wydawniczej w przeliczeniu na stawkę za arkusz wydawniczy.
W umowie powinny się znaleźć zapisy o tantiemach wypłacanych po przekroczeniu określonego progu sprzedaży, negocjowane indywidualnie dla każdej współpracy tłumacz/ka–wydawnictwo.
Umowa powinna gwarantować udział w zyskach z dodatkowych pól eksploatacji, takich jak e-booki i audiobooki, a także z tytułu praw zależnych.

Poszanowanie osobistych praw autorskich tłumaczy/tłumaczek

Nazwisko tłumaczki/tłumacza powinno znaleźć się na okładce lub stronie tytułowej.
Nazwisko tłumaczki/tłumacza będzie zamieszczane w materiałach promocyjnych wraz z nazwiskiem autorki/autora tekstu oryginalnego.